مطالعه نوسانات فصلی سرشاخه خوار هلو (Anarsia lineatella Zeller) در باغات هلوی استان مازندران
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
سرشاخه خوار هلو (Anarsia lineatella Zeller) یکی از آفات مهم درختان میوه هسته دار در ایران و جهان است که هر ساله خسارت قابل توجه اقتصادی را به تولیدکنندگان وارد می‌کند. در این تحقیق تغییرات فصلی جمعیت سرشاخه خوار هلو با استفاده از تله فرمون جنسی در سه باغ مجزای هلو (Prunus persica) ، هر یک به مساحت یک هکتار با ارقام زودرس کِرِس، میان‌رس زعفرانی و دیررس سیبی در سال 1391 و 1392 مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد چهار تله فرمونی در ارتفاع 5/1-2 متر از سطح زمین در هر هکتار نصب گردید. همزمان با بازدید هفتگی تله ها، بازرسی تصادفی از ده اصله درخت (40 سر شاخه و 50 عدد میوه از هر درخت) برای تعیین وضعیت آلودگی سر شاخه ها و میوه به لارو آفت، انجام شد. نتایج نشان داد که آفت دارای 3 تا 5 نسل در سال می باشد و زمستان را به صورت لاروهای سن یک و دو در انتهای سرشاخه‌های آلوده سپری می‌کند. اولین شکار حشرات کامل توسط تله‌های فرمونی تقریباً از اواخر فروردین ماه اتفاق افتاد و پیک جمعیت آن حدود سه هفته بعد مشاهده گردید که با اوج جوانه دهی درختان هلو همزمان بود. مهم‌ترین پیک جمعیت آفت در ماه‌های اردبیهشت، خرداد و تیر ماه مشاهده شد. فعالیت تغذیه‌ای لاروهای نسل اول آفت فقط مربوط به سرشاخه‌های جوان گیاه میزبان بود که با توجه به رشد رویشی فراوان درختان هلوی بالای سه سال در منطقه، چندان مهم نبوده و نیاز به مبارزه نیست. اما این وضعیت برای نهالهای تازه کاشت متفاوت بوده و باید به موقع مبارزه گردد. آنالیز واریانس میانگین داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نشان داد که اختلاف معنی داری بین (df=2, f=0.09 p>0.912,) و (df=2, f=2.63 p>0.078,) تعداد شکار حشرات کامل در ارقام مختلف هلو در سال‌های 91 و 92 وجود نداشت. این موضوع به شرایط رشدی گیاه و فراهم بودن سرشاخه‌های جوان و میوه مربوط می شود که باعث جلب یکنواخت حشرات کامل در باغات مورد نظر شد. از نظر آلودگی میوه رقم زودرس بدون آلودگی برداشت می‌شود. اما در ارقام میان‌رس و دیررس آلودگی به ترتیب از دهه دوم و سوم خرداد شروع و تا پایان برداشت ادامه داشت. بیش‌ترین درصد آلودگی میوه در رقم میان‌رس 4 درصد و در رقم دیررس حدود 5/5 درصد تعیین شد. اما در شرایطی که تراکم جمعیت آفت در نسل‌های دوم و سوم بالا باشد (بیش از 20 حشره در تله در هفته)، با مشاهده اولین سرشاخه های خسارت دیده، باید مبارزه صورت گیرد.
کلیدواژه ها