مطالعه‌ی بیماری سرخشکیدگی و شانکر رز در گل‌خانه‌های تولید گل استان فارس
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
شانکر ساقه وسرخشکیدگی از مهمترین بیماری‌های رز می‌باشد. این بیماری معمولا در گیاهان تحت تنش شایع است. علائم این بیماری بصورت لکه‌های زرد یا قهوه‌ای در محل هرس و پیشروی آن به سمت پایین ساقه می‌باشد، این لکه ها سپس دور تا دورساقه را گرفته و در نهایت موجب خشکیدگی کل بوته می‌شود. بیماری سرخشکیدگی رز از طریق زخم‌های ناشی از هرس یا هر نوع آسیب فیزیکی دیگر به ساقه رزهای جوان ایجاد می شود. به‌منظور بررسی بیماری شانکر و سرخشکیدگی گل رز، طی سال‌های 1394-1393 از گل‌خانه‌های گل رز در شهرستان‌های شیراز و نورآباد بازدید و از شاخه‌های دارای علائم بیماری و هم‌چنین بوته‌ها و شاخه‌های خشک شده اطراف گلخانه، نمونه‌برداری صورت گرفت. بافت‌های آلوده پس از شست‌وشو با آب به قطعات 5-3 میلی‌متری تقسیم شدند سپس با هیپوکلریت سدیم 5/0% ضدعفونی سطحی و پس از شستشو با آب مقطر سترون، بر روی محیط کشت سیب‌زمینی- دکستروز- آگار کشت شدند. سپس قارچ‌های جداسازی شده از گیاهان آلوده، با دو روش نوک ریسه و تک اسپور خالص سازی شدند. شناسایی قارچ‌های خالص سازی شده، براساس ویژگی‌های مرفولوژیکی و توالی‌یابی ناحیه ITS با استفاده از آغازگرهای ITS1 و ITS4 صورت گرفت. در نتیجه، چندین جدایه قارچی شامل Botrytis cinerea، Conyothirium fuckelii و Pestalotia funerea شناسایی شد. به-منظور انجام آزمون بیماری‌زایی قارچ های جدا شده ، ساقه‌های رز ابتدا با الکل اتیلیک 70 درصد ضدعفونی و سپس با قیچی سترون قطع شدند. سپس دیسک‌های آگار حاوی میسلیوم تازه ازکشت 5 روزه قارچ بر روی محیط کشت PDA برداشته و برروی ناحیه قطع شده قرار داده و قسمت مایه‌زنی شده با پارافیلم پوشانده شد. گیاهان مایه‌زنی‌شده در شرایط کنترل شده گلخانه در دمای 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. 14 روز بعد از مایه‌زنی علائم بررسی شدند. نتایج حاصل از آزمون بیماری‌زایی نشان داد که هر سه گونه قارچ قادر به ایجاد علائم شانکر و سرخشکیدگی در گیاهان مایه‌زنی شده در شرایط گلخانه می‌باشند. در مقابل گیاهان شاهد هیچ گونه علائمی را نشان ندادند. به منظور رعایت اصول کخ مجدداً قارچ عامل بیماری از شاخه‌های آلوده، جداسازی و شناسایی گردید. براساس نتایج این مطالعه به نظر می‌رسد که بقایای گیاهی حاصل از هرس یکی از مهمترین منابع آلودگی برای انتشار عوامل بیماری در گلخانه-های رز می‌باشد. بنابراین انهدام و حذف شاخه‌های آلوده موجود در گلخانه و رعایت بهداشت گلخانه، یکی از راه‌کارهایی است که به-منظور مدیریت این بیماری، توصیه می‌شود. این اولین گزارش از وقوع بیماری شانکر و سرخشکیدگی گل رز توسط عوامل قارچی C. fuckelii ، P. funereal و B. cinerea در استان فارس می‌باشد.
کلیدواژه ها