مقایسه کارایی چند حشره کش مجاز و توصیه شده علیه لاروهای سرخرطومی یونجه در استان زنجان
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
محصول یونجه با سطح زیر کشت حدود 32000 هکتار مهمترین محصول زراعی بعد از گندم در استان زنجان می‌باشد. مهمترین آفت محصول یونجه در استان مانند سایر مناطق کشور، سرخرطومی برگ یونجه Hypera postica Gyl. (Col., Curculionidae) می‌باشد. بطور معمول لاروهای آفت، در ابتدای فصل بهار (فروردین و اردیبهشت) با تغذیه از برگ های جوان باعث خسارت شدید شده بطوری که در صورت عدم کنترل آفت، چین اول یونجه کاملاً از بین می رود. در حال حاضر یکی از روش های رایج در کنترل آفت استفاده از حشره کش ها در ابتدای فصل علیه لاروهای آفت می باشد. اخیراً برخی از کشاورزان استان زنجان و بعضی از مناطق کشور مانند آذربایجان شرقی به دفعات اظهار داشته‌اند که سموم توصیه شده از کارایی لازم در کنترل آفت برخوردار نیستند. به همین منظور در اردیبهشتماه سال 1395 یک مزرعه آلوده به آفت در بخش ایجرود استان زنجان انتخاب شد و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در چهار تکرار، کارایی حشره کش های فوزالن (زولن EC35%) با دز دو و نیم لیتر در هکتار، فن والریت (سومیسیدین EC20%) با دز یک لیتر در هکتار، ایندوکساکارب (آوانت SC15%) با دز 250 میلی‌لیتر در هکتار، کلرپیریفوس اتیل (دورسبان EC40.8%) با دز دو لیتر در هکتار و فن پروپاترین (دانیتل EC10%) با دز دو لیتر در هکتار همراه با تیمار شاهد (بدون سم پاشی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. قبل از محلول پاشی نمونه برداری از واحدهای آزمایشی با روش تورزنی انجام شد و جمعیت لارو در واحدهای آزمایشی تعیین گردید. بعد از گذشت 72 ساعت از محلول پاشی، مجدداً جمعیت لاروها با روش تورزنی محاسبه شد و با استفاده از رابطه هندرسون – تیلتون، درصد تلفات اصلاح گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، از نظر درصد تلفات لاروها بین حشره‌کش های مختلف اختلاف معنی‌دار بود (F=4.64, df=19, P=0.015) . بر این اساس حشره‌کش های فن والریت، فن پروپاترین، فوزالن و ایندوکساکارب به ترتیب با 1/4±9/93، 9/2±2/87، 6/7±9/84 و 2/11±5/80 درصد تلفات در یک گروه و حشره کش کلرپیریفوس اتیل با 3/5±3/58 درصد تلفات در گروه دیگر قرار گرفتند. بنابر این از بین حشره‌کش های توصیه شده توسط سازمان حفظ نباتات و سایر حشره‌کش های مجاز، حشره کش فن والریت کارایی قابل قبولی در کنترل لاروهای آفت دارد. توجه به زمان مناسب برای محلول پاشی، یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار در کارایی حشره کش علیه این آفت می‌باشد. از طرفی با توجه به معدود بودن حشره‌کش های ثبت شده در کشور برای کنترل این آفت، پیشنهاد می‌شود بررسی‌های گسترده‌تری در خصوص ثبت حشره‌کش های متنوع با مکانسیم‌های عمل متفاوت علیه سرخرطومی یونجه صورت گیرد.
کلیدواژه ها