تاثیر دما بر واکنش حشرات کامل ماده کفشدوزک Hippodamia variegata به تغییر تراکم شکار
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
شته جالیز Aphis gossypii (Hemiptera: Aphididae) یکی از آفات گیاه خیار بویژه در شرایط گلخانه‌ایست. کفشدوزک شکارگر Hippodamia variegata (Goeze) نیز یکی از دشمنان طبیعی مهم این شته می‌باشد و توانایی بالایی در کنترل شته‌ها دارد. در یک رابطه شکار- شکارگر، یکی از معیارهای مهم در انتخاب موفق دشمن طبیعی، بررسی واکنش آن به تغییرات تراکم شکار (واکنش تابعی) است . با توجه به اهمیت و تاثیر دما به عنوان مهمترین عامل غیرزیستی موثر بر حشرات به عنوان موجوداتی خونسرد و اهمیت آن در تعاملات شکار- شکارگر، و به منظور تعیین دمای مناسب در کارایی بیشتر دشمن طبیعی، در این تحقیق واکنش تابعی حشرات کامل ماده کفشدوزک(Goeze) H. variegata با تغذیه از پوره سن چهارم شته A. gossypii در سه دمای 1±20 ، 1±25 و 1±30 درجه سلسیوس بررسی شد. آزمایش‌ها با استفاده از حشرات کامل ماده کفشدوزک با عمر 4 تا 6 روز در شرایط رطوبت نسبی 10±70 درصد و دوره ی نوری 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) انجام شد. تراکمهای مورد استفاده از شته جالیز عبارت بودند از: 2، 4، 8، 16، 32، 45، 60و 75 برای دمای 20 درجه سلسیوس ، 2، 4، 8، 16، 32، 64، 128، 150و 200 برای دمای 25 درجه سلسیوس و 2، 4، 8، 16، 32، 64، 130و 150 برای دمای 30 درجه سلسیوس. آزمایش ها در تراکمهای پایین در 15 یا 20 تکرار و در تراکمهای بالا در 10 یا 15 تکرار انجام شد و پس از 24 ساعت تعداد شته های خورده شده محاسبه شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SAS آنالیز شد. نوع واکنش تابعی به وسیله رگرسیون لجستیک و پارامترهای قدرت جستجو و زمان دستیابی با استفاده از معادله راجرز یا هولینگ تعیین شد. تنها در دمای 30 درجه سلسیوس به دلیل اینکه مدل راجرز توصیف مناسبی از داده‌ها ارائه نداد از مدل هولینگ استفاده شد. نتایج نشان داد که واکنش تابعی در سه دمای مورد آزمایش از دو نوع متفاوت بوده. نوع واکنش تابعی در دمای 25 و 30 درجه سلسیوس دوم و در دمای 20 درجه سلسیوس نوع سوم تعیین شد. مقدار b و Th در دمای 20 درجه سلسیوس به ترتیب 00233/0±00809/0 و 0225/0±4647/0به دست آمد. مقدار a و Th در دمای 25 درجه سلسیوس به ترتیب 0147/0±0856/0 بر ساعت و 0212/0 ±0975/0 ساعت و در دمای 30 درجه سلسیوس نیز به ترتیب 0057/0±0484/0 بر ساعت و 0199/0 ±0861/0 ساعت برآورد گردید. تفاوت در نوع واکنش تابعی حشرات ماده این شکارگر با تغییر در دما نشان‌دهنده‌ی تاثیرپذیری رفتار کاوشگری آن از دماست.
کلیدواژه ها