شناسایی مورفولوژیکی و مولکولی عوامل قارچی زوال درختان بلوط در استان کرمانشاه
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
سرخشکیدگی درختان بلوط از جمله بیماری‌های مهم است که سال‌هاست در جنگلهای بلوط ایران وجود دارد. از مهمترین نقش‌های جنگلهای زاگرس این است که در برخورد با ریزگردهایی که از کشورهای همسایه وارد این آب و خاک می شوند همچون یک سد دفاعی عمل کرده و می کوشند تا ساکنان خود را از گزند این ریزگردها در امان نگه دارند. با توجه به اهمیت جنگلهای بلوط در حفظ و نگه داری از این سرمایه ملی کوشا باشیم و عواملی را که موجب نابودی و خشکیدگی درختان بلوط می شود را شناسایی کرد و در پی راهکاری مناسب برای حل این مشکل عظیم بود. در میان عوامل خشکیدگی بلوط، قارچ ها از اهمیت بالایی برخوردارند زیرا به سرعت تکثیر شده و در محیط اطراف پخش می شوند و نیز فرصت طلب بوده که اگر درخت مورد تنش های محیطی قرار گرفته و دچار ضعف فیزیولوژیک باشد به شدت درخت را بیمار خواهند کرد. به منظور شناسایی عوامل سرخشکیدگی درختان بلوط، شاخه‌های آلوده 100 درخت دارای علائم زوال و سر خشکیدگی در طی یک سال از جنگل های بلوط شهرستان اسلام آبادغرب و گیلانغرب جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. قطعات کوچکی از بافت‌های آلوده پس از ضدعفونی سطحی با هیپوکلریت سدیم تجاری ده درصد روی محیط کشت سیب زمینی- دکستروز- آگار و عصاره مالت- آگار قرار گرفتند. پس از اثبات بیماری‌زایی جدایه‌ها روی شاخه‌های سالم بریده یک ساله بلوط و همچنین نهال‌های یک ساله بلوط، 19 جدایه بیماری زا از درختان بلوط که دارای علایم سرخشکیدگی بودند جداسازی شد. که این جدایه‌ها بیماری‌زا شامل سه گونه قارچی Paecilomyces variotii با ده جدایه، Biscogniauxia mediterranea با پنج جدایه و novaehollandiae Neoscytalidium با چهار جدایه بود،. قارچ P. variotii بر اساس ویژگی‌های ریخت شناختی شناسایی شد و دو قارچ B. mediterranea و N. novaehollandiae از طریق تعیین ترادف نوکلئوتیدی ناحیه‌ی ITS-rDNA ( با استفاده از جفت آغازگرهای ITS1 و ITS4) شناسایی شدند. جدایه‌های زیادی از Penicillium, Aspergillus, Cunninghamella و Trichoderma در اکثر موارد همراه با بلوط‌های بیمار بودند که در تست بیماری‌زایی روی شاخه‌های بریده هیچکدام بیماری‌زا نبودند.قارچ های بیماری‌زای ,P. variotii B. mediterranea و N. novaehollandiae در اکثر موارد از بافت‌های آوندی که دارای رنگ قهوه‌ای و سیاه بودند جداسازی شدند.
قارچ B. mediterranea توسط منصوره میر ابوالفتحی در سال 1392 از جنگل های زاگرس به عنوان عامل اصلی خشکیدگی درختان بلوط گزارش گردید. ولی قارچ های P. variotii و N. novaehollandiae تا کنون از روی بلوط در ایران گزارش نشده-اند.
قارچ B. mediterranea توسط منصوره میر ابوالفتحی در سال 1392 از جنگل های زاگرس به عنوان عامل اصلی خشکیدگی درختان بلوط گزارش گردید. ولی قارچ های P. variotii و N. novaehollandiae تا کنون از روی بلوط در ایران گزارش نشده-اند.
کلیدواژه ها