بررسی فیلوژنتیکی جدایه لرستان ویروس موزاییک انجیر و وقوع کلستروویروس های همراه با آن

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

ابوذر قربانی؛ کرامت اله ایزدپناه؛ علیرضا افشاریفر؛ فرشته مهدی نیا

بیماری موزئیک انجیر در درختان انجیر سبب اختلال و تولید علائم بسیار متنوعی می شود. در مطالعات قبلی تعدادی از ویروس های رشته ای و ایزومتریک را در درختان آلوده مشاهده کرده اند. تا بحال 15 ویروس در درختان انجیر آلوده به بیماری موزائیک انجیر شناسایی و تعیین توالی کامل یا به صورت ناقص صورت گرفته است که در جنس های مختلف ویروسی شامل Closterovirus ،Ampelovirus، Trichovirus، Emaravirus، Emaravirus، Alphacryptovirus و Marafivirus می باشند. Fig leaf mottle-associated virus 1 and 3 (FLMaV-1 and FLMaV-3) در اعضای خانواده Closteroviridae نیز در درختان آلوده به بیماری موزائیک انجیر شناسایی شده اند. در سال 1394 علائم موزائیک در درختان انجیر استان لرستان مشاهده شده و نمونه برداری از برگ درختان دارای علائم جهت مطالعات تکمیلی به مرکز تحقیقات ویروس شناسی گیاهی صورت گرفت. آر ان ای کل گیاه با استفاده از کیت شرکت دنا زیست (Dena Zist Asia) استخراج و سنتز دی ان ای مکمل و آزمون پی سی آر با استفاده از جفت پرایمر های اختصاصی صورت گرفت. تحقیقات نشان داد که اکثر درختان انجیر کشت شده در استان لرستان از رقم بومی آن منطقه بوده و درختان جوان نیز از قلمه های همین درختان گرفته شده است. علائم هر ساله در شاخه های جوان مشاهده می شود. در اوایل فصل که دما پایین است علائم به صورت کاملا آشکار مشاهده می شود اما با افزایش دما در ماه های فصل تابستان علائم به مرور کمتر می گردند. بیش از 90 درصد باغ های انجیر استان لرستان دارای علائم بیماری می باشند. نتایج ردیابی مولکولی نشان داد که Fig mosaic virus (FMV)، FLMaV-1 و FLMaV-3 در همه نمونه های مورد بررسی ردیابی شدند در حالی که Fig cryptic virus، Fig mild mottle-associated virus-1، Fig leaf mottle-associated virus-2، Fig latent virus، Fig badnavirus-1 و Fig fleck-associated virus در هیچکدام از نمونه های مورد بررسی ردیابی نشده اند. برای بررسی بیشتر سه قطعه ژنومی 1، 3 و 4 از ژن های ویروس موزائیک انجیر به اندازه های 302، 304 و 218 جفت باز تعیین توالی و پس از ثبت در بانک ژن(KT732024, segment 1; KT732025, segment 3 and KT732026, segment 4) آنالیز فیلوژنی صورت گرفت. جدایه لرستان ویروس موزائیک انجیر تشابه زیادی با سایر جدایه های ثبت شده در بانک ژن نشان داد. قطعه 1 از این ویروس حفاظت شدگی بیشتر را نشان می دهد و همه جدایه های در یک خوشه از درخت فیلوژنی قرار گرفتند. در بررسی های فیلوژنی با استفاده از قطعه سوم جدایه لرستان با جدایه صربستان و ژاپن در یک خوشه از درخت فیلوژنی قرار گرفت. آنالیز های فیلوژنی در قطعه چهارم نیز نشان داد که جدایه لرستان با جدایه صربستان در یک گروه خواهری قرار می گیرند

ویروس موزائیک انجیر؛ درخت انجیر؛ فیلوژنی موزائیک انجیر؛ کلستروویروس ها