بررسی کارایی تله‌های فرومونی بر میزان شکار بید سیب‌زمینی Phthorimaea operculella (Lep.: Gelechiidae) در مزرعه
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
یکی از آفات مهم سیب‌زمینی Solanum tuberosum (Solanaceae)بید سیب‌زمینی با نام علمیPhthorimaea opercullela (Lep.: Gelechiidae) است. بید سیب‌زمینی علاوه بر خسارت در انبار، در مزرعه نیز به‌عنوان یک آفت مهم با تغذیه از برگ و ساقه‌های سیب‌زمینی باعث خشکیدگی بوته شده و در اواخر فصل با تغذیه از غده‌ها، باعث پوسیدگی و کاهش کیفیت غده‌ها می‌شود. جهت بررسی عوامل مؤثر بر میزان شکار بید سیب‌زمینی توسط تله‌های فرومونی دو آزمایش در مزرعه انجام گرفت. هدف آزمایش اول بررسی تأثیر رقم، شکل تله، رنگ تله و ارتفاع نصب تله‌های فرومونی بر میزان شکار بید سیب‌زمینی بود. در این پژوهش 4 فاکتور رقم در سه سطح (آگریا، مارفونا و سانته آ)، شکل تله در دو سطح (قیفی و دلتا)، رنگ تله در دو سطح (سبز و سفید) و ارتفاع نصب تله در دو سطح (40 و 80 سانتیمتری از سطح زمین) بررسی شد. در این آزمایش از فرومونهای تولیدی شرکت انگلیسی راسل و تله های تولیدی شرکت شوگا دشت ایران استفاده شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت به‌طوری‌که فاکتور رقم در پلات اصلی و فاکتورهای شکل تله، رنگ و ارتفاع نصب تله به‌صورت فاکتوریل در پلات فرعی لحاظ شد. نتایج نشان داد که روند آلودگی به سمت اواخر فصل رشد صعودی است و در شهریور ماه برای شکل تله، رنگ تله و ارتفاع نصب تله اختلاف بین تیمارها معنیدار شد. بین ارقام تحت آزمایش اختلاف معنی‌داری دیده نشد هرچند رقم مارفونا ازنظر عددی بیشترین میزان شکار را به خود اختصاص داده بود. این سه رقم در آزمایش انبار نیز بیشترین میزان شکار را داشتند. در بررسی فاکتورهای شکل تله، رنگ تله و ارتفاع نصب، به ترتیب تله دلتا، رنگ سفید و ارتفاع 40 سانتیمتری نسبت به تله قیفی، رنگ سفید با ارتفاع نصب 80 سانتیمتری به‌طور معنی‌داری شکار بیشتری را داشتند. بررسی اثرات متقابل نشان داد که بین فاکتورهای بررسی شده شکل تله اهمیت بیشتری دارد به‌طوری‌که میزان شکار در تله دلتا همواره بیشتر از تله قیفی بود. در هر مزرعه بعد از برداشت یک‌صد عدد غده به‌طور تصادفی انتخاب و سپس درصد غده‌های آلوده تعیین گردید. نتایج نشان داد بیشترین درصد آلودگی مربوط به رقم آگریا و کمترین متعلق به رقم سانتهآ بود. هدف آزمایش دوم بررسی تأثیر نوع سیستم آبیاری (بارانی و غرقابی) بر میزان شکار بید سیب‌زمینی توسط تله‌های فرومونی بود. به این منظور هشت مزرعه مجاور هم با رقم آگریا انتخاب شد که چهار مزرعه تحت سیستم آبیاری غرقابی و چهار مزرعه تحت سیستم بارانی بود. مقایسه بین تیمارها با آزمون تی انجام شد. نتایج نشان داد که میزان شکار بید سیب زمینی در آبیاری غرقابی سه برابر میزان شکار در شرایط آبیاری بارانی بود.
کلیدواژه ها