ارزیابی گرده افشان های دیپلوئید مقاوم به بیماری ریزومانیا در چغندر قند
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
بیماری ریزومانیا یکی از مهمترین بیماری های چغندرقند محسوب می شود. با عنایت به گستردگی بیماری ریزومانیا در برخی از استان های کشور از جمله فارس ، خراسان، اصفهان و آذربایجان غربی و عواقب ناشی از وجود این بیماری از جمله کاهش عملکرد قند در واحد سطح، اصلاح و شناسایی گرده افشان های متحمل جدید جهت تولید ارقام تجارتی ضرورت دارد. این بیماری علاوه بر کاهش شدید وزن ریشه موجب کاهش عیار قند نیز می شود. با توجه به خاکزاد بودن عامل بیماری و عدم کارایی روش های متداول مبارزه با بیماری های خاک زاد، مقاومت ژنتیکی موثرترین روش کاهش خسارت این قبیل بیماری ها محسوب می شود. در این تحقیق از گرده افشان های مقاوم بدست آمده از فاز اول پروژه "تهیه گرده افشان دیپلوئید مقاوم به بیماری ریزومانیا در چغندر قند" به عنوان والد پدری و یک سینگل کراس پر محصول (7112*SB36) به عنوان پایه مادری، برای دستیابی به هیبریدهای متحمل استفاده شد. لذا در بهار سال 1393 پایه های پدری و مادری از زمین اصلی برداشت و به ایزوله های مخصوص تکثیر بذر انتقال و مورد کشت قرار گرفتند. بذر تولید شده در تابستان سال 1393 برداشت و سپس عملیات بوجاری و فراوری بذر برای تمامی هیبرید های بدست آمده انجام شد. در بهار سال 1394، بذر 15 هیبرید بدست آمده به همراه شاهد حساس شریف و شاهد های مقاوم خارجی نوودرو و 7R26 و ارقام مقاوم داخلی پارس و زرقان در خزانه بیماری استان های فارس، آذربایجان غربی و خراسان رضوی کشت و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. بعد از کشت کلیه عملیات داشت اعم از آبیاری، وجین ، تنک، مبارزه با افات و بیماریها و علفهای هرز و... بطور معمول در منطقه انجام شد. در طول فصل رشد هیبریدها از نظر تعداد بوته (یک هفته بعد از تنک)، وضعیت رشد و سبزی برگ ها و یکنواختی نمره دهی شدند. نتایج به دست آمده در برنامه های آماری SAS و SPSS با رعایت فرض های اساسی تجزیه واریانس محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه مرکب نشان داد بین تیمارهای مورد آزمون، اختلاف معنی داری در سطح آماری یک درصد وجود داشت. بیشترین مقدار عملکرد ریشه مربوط به ژنوتیپ های 7R26، (7112 * SB36) * 89016 - P.4، پارس و (7112 * SB36) * 89003 - P.5 به ترتیب معادل 89/74، 98/68، 03/68 و 54/66 تن در هکتار بود که از آن ها می توان در برنامه های اصلاحی آینده استفاده نمود.
کلیدواژه ها