تاثیر نماتد نوک سفیدی برگ (Aphelenchoides besseyi) بر خصوصیات چسبندگی برنج
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
برنج یکی از مهمترین و اصلی‌ترین غذاهای بشر محسوب می‌شود. سهم بالای برنج به‌عنوان غذای اصلی بیش از نیمی از جمعیت جهان در مقایسه با سایر منابع انرژی، نشان‌دهنده‌ی جایگاه و اهمیت ویژه این محصول در تأمین نیازغذایی بشر می‌باشد. تعدادکمی از نماتدها انگل گیاهی به‌عنوان عوامل بذرزاد شناخته شده‌اند. نماتد نوک سفیدی برگ (Aphelenchoidesbesseyi Christie, 1942)یکی از نماتدهای بیماریزای بذرزاد گیاه برنج می‌باشد. این نماتد نه تنها از نظر اقتصادی روی میزبان اصلی خود ایجاد خسارت می‌کند، بلکه به‌جهت قابلیت پراکنش وسیع نیز حائز اهمیت است. کیفیت پخت به‌عنوان یکی از مهمترین اجزای کیفیت برنج می‌تواند نقش مهمی در بازار پسندی آن ایفا کند. تاکنون در خصوص اثر این نماتد بر کیفیت برنج بررسی انجام نشده است. دراین تحقیق تاثیر نماتد نوک سفیدی بر خصوصیات چسبندگی رقم هاشمی در پنج سطح تلقیح 0، 100، 300، 500 و 700 و با استفاده از دستگاه اندازه‌گیری سریع ویسکوزیته (RVA) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. نشاء بوته‌ها در گلدان‌هایی به قطر۲۰ و عمق ۲۵ سانتی‌متر انجام و در مجموع پنج بوته به هر گلدان اختصاص داده شد. استخراج نماتدها از نمونه‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روش ماتور و لال انجام گرفت.20 جفت نماتد (نر و ماده) روی قارچ Alternaria alternate رشد یافته روی محیطPDA، انتقال یافت. پس از سپری شدن چهار هفته، نماتدهای تکثیر شده استخراج و جمع‌آوری شدند. تلقیح نماتدهای تکثیر یافته روی قارچ مذکور، در مرحله سه تا پنج برگی گیاه برنج و با استفاده از لوله‌های پلاستیکی در محل غلاف انجام گرفت. نتایج نشان داد که خصوصیات کیفیت پخت تیمارها با داشتن مقدار آمیلوز و درجه حرارت ژلاتینی شدن متوسط مشابه بود. اما کیفیت پخت متفاوتی مشاهده شد. میزان آمیلوز با خواص ژلاتینی شدن و چسبندگی دانه پس از پخت ارتباط دارد. تجزیه واریانس صفات موردمطالعه نشان داد که در جمعیت 700 نماتد، تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد از نظر خصوصیات چسبندگی وجود داشت. مهمترین ویژگی‌های چسبندگی تیمارها شامل حداکثر چسبندگی (06/266)، فروریختگی (41/46) در 700 نماتد به حداکثر رسید. بنابراین حضور نماتد سبب می‌شود که ژل حاصله پس از سرد شدن نرم‌تر باشد و در واقع جمعیت بالای نماتد، سبب نرم شدن یا افزایش چسبندگی می‌شود. این موضوع ظاهر نامناسبی به برنج پخته شده داده و با توجه به ذائقه مصرف‌کننده ایرانی، مورد پسند نخواهند بود.
کلیدواژه ها