شناسایی مورفولوژیکی و مولکولی گونه‌های Trichoderma مزارع جالیز ایران براساس توالی ناحیه‌ی ITS rDNA و بررسی خاصیت آنتاگونیستی آن‌ها
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
اخیرا استفاده از عوامل کنترل بیولوژیکی برای کنترل بیماری‌های گیاهی و یا کاربرد ترکیبی در جهت کاهش آفت‌کش‌های مصنوعی در بخش کشاورزی توجه ویژه‌ای را به خود جلب نموده است. از این بین تعداد زیادی از گونه‌های قارچی در زمینه عوامل کنترل بیولوژیکی مربوط به جنس تریکودرما می‌باشد که بیشترین مطالعه در زمینه کنترل بیماری‌های خاکزاد را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این گونه‌های تریکودرما به عنوان عوامل موفق در بهبود ریشه، رشد گیاه و القای مقاومت در گیاهان می‌گردد. در این مطالعه با نمونه‌برداری از خاک ریزوسفر مزارع جالیز استان خراسان رضوی و انتقال به آزمایشگاه، کشت‌های خالصی به روش نوک ریسه کردن روی محیط غذایی سیب زمینی دکستروز آگار (PDA) تهیه و در دمای 2±28 درجه سانتی‌گراد قرار داده شد. پرگنه قارچ روی محیط کشت PDA رشد نسبتا پنبه‌ای داشته و به صورت دوایر متحدالمرکز با حاشیه‌ای ناصاف و به رنگ سبز روشن تا تیره تشکیل گردید. پس از بررسی ویژگی‌های مورفولوژیکی جدایه‌ها، گونه‌های T. harzianum، T. koningii، و T. virens تشخیص داده شدند که کنیدیوماها به ترتیب در گونه T. harzianum، 45/4×30/3 میکرومتر در T. koningii، 45/4×45/3 میکرومتر و در T. virens 00/4×03/3 میکرومتر بود. در ادامه برای تایید تشخیص بر مبنای ریخت شناسی، DNA جدایه ها با استفاده از کیت خالص‌سازی DNA ژنومی استخراج و با جفت آغازگرهای ITS1 و ITS4 تکثیر و توالی‌یابی شدند. به منظور ارزیابی همولوژی توالی‌های بازیابی شده از این قارچ‌ها با توالی‌های موجود در بانک ژن، قطعات تقریبا 600 جفت بازی به دست آمده از واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز، خالص‌سازی، توالی‌سنجی و ویرایش شده به بانک ژن (NCBI) ارسال گردید. تشابه کلیه جدایه‌های Trichoderma مورد مطالعه 99 درصد بود. اثر کنترل‌کنندگی این جدایه‌ها در برابر قارچ بیماری‌زای oxysporum Fusarium جدا شده از ریشه و ساقه گیاه گوجه‌فرنگی، به روش کشت متقابل در محیط کشت PDA با قرار دادن قرص میسلیومی 5 میلی‌متری از گونه T. harzianum و F. oxysporum در دمای 2±28 درجه سانتی‌گراد مورد آزمایش قرار گرفت که پس از 72 ساعت انکوباسیون در بین جدایه‌ها، جدایه مربوط به گونه T. harzianum با مهارکنندگی 33/58 درصد بیشترین اثر آنتاگونیستی علیه F. oxysporum را از خود نشان داد و مانع از رشد قارچ بیمارگرشد.
کلیدواژه ها