ارزیابی آزمایشگاهی مواد مغذی افزودنی به عنوان محرک های تغذیه ای برای موریانهMicrocerotermes diversus Silvestri (Isoptera: Termitidae)

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

موریانه‌ها از مهمترین آفات لوازم چوبی و سلولزی موجود در اماکن مسکونی در سراسر جهان هستند. گونه‌های مختلف جنس Microcerotermes سالانه خسارت های اقتصادی زیادی را به لوازم چوبی در مناطق مسکونی و غیر مسکونی در کشور وارد می‌کنند. استفاده از طعمه های مسموم به طور گسترده به عنوان یک روش نوین و بی خطر برای محیط زیست در کنترل موریانه های زیر زمینی پذیرفته شده است. مواد مختلفی جهت ساختن طعمه های مناسب و جذاب برای موریانه های زیر زمینی مورد آزمایش قرار گرفته اند. در این تحقیق، واکنش تغذیه ای موریانه هدف به کاغذهای صافی(بسترهای سلولزی) تیمار شده با غلظت های مختلف ملاس(1 تا 6 درصد)، اوره (0/01 تا 1 درصد)، مخمر0/01 تا 1 درصد) و روغن سویا (0/01 تا 10 درصد) در قالب آزمون های انتخابی و غیر انتخابی در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در 4 تکرار انجام گرفت و برای هر تکرار، بسترهای سلولزی با غلظت های مختلف هر نوع ماده افزودنی، تیمار و 24 ساعت بعد از تیمار، وزن شدند. برای نمونه شاهد از بسترهای سلولزی تیمار نشده ( بدون مواد افزودنی) استفاده گردید. بسترهای سلولزی هر تیمار به طور جداگانه درون ظروف پتری به قطر 9 سانتی متر قرار گرفته و پس از مرطوب کردن با آب مقطر، تعداد 50 موریانه کارگر درآن قرار گرفت. واحدهای آزمایشی به مدت دو هفته در انکوباتوردر دمای2±28 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی5±90 درصد و شرایط تاریک نگهداری و در این مدت شمارش مرگ و میر موریانه ها انجام شد. پس از پایان دوره آزمایش، بسترهای سلولزی خشک و وزن شدند و کاهش وزن هر یک از بسترهای سلولزی مربوط به هر واحد آزمایشی تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون مقایسه میانگین‌ها توکی(آزمون های غیر انتخابی) و آزمونt برای دو نمونه جفت شده (آزمون های انتخابی) انجام شد. براساس نتایج بدست آمده از آزمون های انتخابی و غیر انتخابی در سطح 05/0=α غلظت‌های مختلف ملاس و مخمر از لحاظ بقا اختلاف معنی داری با شاهد نشان ندادند اما از لحاظ تغذیه غلظت های 4 و 6 درصد ملاس بیشترین میزان تغذیه را داشتند و در مخمر نیز بیشترین میزان تغذیه را تیمار1 درصد داشت. غلظت‌های مختلف اوره و روغن سویا از لحاظ بقا و تغذیه اختلاف معنی داری با شاهد نشان ندادند. بنابراین از لحاظ تغذیه و بقا غلظت های 4 درصد ملاس و 1 درصد مخمر انتخاب و جهت استفاده در تولید تجاری طعمه های سمی، جهت جلب هر چه بیشتر موریانه و مصرف بیشتر طعمه توسط آنها، پیشنهاد می گردد.

کلید واژه ها: طعمه موریانه؛ ملاس؛ روغن سویا؛ اوره؛ مخمر