شناسایی باکتری های مرتبط با شانکر درختان صنوبر در برخی مناطق غرب و شمال غرب ایران

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
صنوبر با نام علمی ‏Populus spp.‎‏ از تیره بید ‏‎(Salicaceae)‎‏ درختی با رشد سریع و ارتفاع زیاد است که به ویژه در شمال‌غرب و غرب ‏کشور کاشته می شود و از جنبه های مختلف از جمله تولید چوب و در فضای سبز اهمیت زیادی دارد. طی سال های اخیر یک بیماری با ‏علایم شانکر، پوسیدگی و خشکیدگی قسمتهای هوایی و در نهایت مرگ گیاه این درختان را با خطر جدی روبرو کرده است. هدف از این ‏تحقیق شناسایی باکتری‌های مرتبط با این بیماری بود. بدین منظور در بهار سال 93 و 94 از از قسمت‌های پوست و شاخه و بخش‌هایی از تنه ‏درختان دارای علائم بیماری در برخی مناطق شمال‌غرب و غرب ( زنجان، تبریز و کرمانشاه) نمونه‌برداری انجام شد. پس از انتقال نمونه‌ها به ‏آزمایشگاه، جداسازی باکتریها به روش معمول خیساندن قطعات خرد شده هر نمونه در آب مقطر و کشت روی محیط کشت آگار غذایی انجام ‏شد. برای شناسایی باکتریهای جدا شده، آزمون‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مختلف و آزمون بیمار‎‌‎زایی انجام شد. همچنین، تعیین توالی ‏قطعه ‏‎16S rRNA‎‏ با دو آغازگر ‏‎17R‎‏ و ‏‎1492F‎‏ برای کمک در شناسایی باکتری‌ها‎ ‎انجام شد. بیماری‌زایی جدایه‌ها در نهال‌های صنوبر ‏گونه ‏Populus nigra‏ که بیشترین کشت را در این مناطق دارد، در گلدان در شرایط گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. این آزمون با ‏تزریق ‏l‏µ100 از سوسپانسیون باکتری با غلظت ‏cfu/ml‏ 107 داخل آوندهای برگ و داخل جوانه و همچنین با برشهای عرضی در پوست ‏انجام شد. علایم لکه برگی با حاشیه آبسوخته پس از 7 تا 10 روز و علایم نکروز شاخه ها در محل تزریق و اطراف آن پس از 3 تا 4 هفته ‏مشاهده گردید. از قسمتهای دارای علایم باکتری مورد نظر مجددا جداسازی و با باکتری اولیه مقایسه گردید. براساس نتایج آزمون‌های ‏فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی انجام شده، باکتری‌های بیماری‌زای جدا شده در دو گروه قرار گرفتند. گروه اول به جنس ‏Xanthomonas‏ تعلق ‏داشتند، اما خصوصیات آنها با ‏X. populi‏ گزارش شده به عنوان عامل شانکر صنوبر در جهان، به طور کامل مطابقت نداشت. توالی ‏‎16S ‎rRNA‏ نماینده این گروه بیشترین شباهت را با ‏X. campestris‏ نشان داد. گروه دوم براساس نتایج آزمون‌ها و نیز تعیین توالی قطعه ‏‎16S ‎rRNA‏ کاملا با ‏populi ‎‏ ‏Microbacterium‏ مطابقت داشت. این باکتری به عنوان عامل شانکر صنوبر در برخی از مناطق چین گزارش ‏شده است و این اولین گزارش از بیماری‌زایی این باکتری روی صنوبر در ایران میباشد.‏
کلیدواژه ها