بررسی اثر برخی عصاره‌های گیاهی در کنترل بیماری سفیدک کرکی خیار
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
بیماری سفیدک کرکی خیار که عامل آن Pseudoperonospora cubensis است یکی از بیماری‌های مخرب خانواده کدوئیان می-باشد. رایج‌ترین راه کنترل این بیماری استفاده از قارچکش‌ها می‌باشد. با توجه به اهمیت کاهش اثرات خطرناک آفت‌کش‌ها، استفاده از روش‌های جایگزین ضروری می‌باشد. در این پژوهش تاثیر چهار عصاره‌ی گیاهی شامل سیر (Allium sativum)، پیاز (A. cepa)، خرزهره (Nerium oleander) و مرزنجوش (Origanum majorana) در کنترل بیماری سفیدک کرکی خیار بررسی شد. سیر و پیاز در مرحله برداشت از مزرعه و برگ‌های کامل خرزهره و مرزنجوش در طبیعت جمع‌آوری و پس از شستشو، در شرایط آزمایشگاه و دور از تابش نور مستقیم آفتاب خشک شدند و سپس تمامی قسمت‌های مورد استفاده شامل اندام‌های خوراکی سیر و پیاز و برگ‌های خرزهره و مرزنجوش توسط آسیاب خرد شدند. در این تحقیق ازعصاره‌های اتانولی، آبی و اتانولی _آبی با غلظت‌های 50، 100و 200 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر استفاده شد. برای تهیه عصاره‌ها 20گرم از بافت آسیاب شده گیاهی در 100 میلی‌لیتر حلال مورد نظر ریخته، به مدت 24 ساعت این مخلوط در محیط آزمایشگاه نگهداری شد. عصاره به دست آمده با استفاده از کاغذ صافی واتمن شماره 1 صاف و تعیین غلظت گردید. سوسپانسیون اسپور عامل سفیدک کرکی خیار از توده اسپوری موجود در برگ‌های آلوده‌ی خزانه‌ی بیماری تهیه شد. بذرهای خیار رقم سوپر دامینوس به مدت 24 ساعت برای جوانه زنی بین کاغذ صافی مرطوب سترون در دمای 28 درجة سلسیوس قرار داده شدند. بذرهای جوانه زده در گلدان‌های پر شده با خاک و شن (5:12) کشت گردیدند، سپس در 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در گلخانه نگهداری شدند. برای هر تیمار 3 تکرار و 2 شاهد (آب مقطر و قارچکش) در نظر گرفته شد. برای اطمینان از نتایج کار کلیه آزمایش‌ها دو بار انجام شد. در مرحله چهار برگی، سه برگ گیاه با عصاره گیاهی تیمار شده و پس از 24 ساعت، برگ‌های آغشته به عصاره از بوته جدا و با سوسپانسیون (103×5 اسپورانژ بر میلی لیتر) بیمارگر مایه زنی شده و در جعبه‌های پلاستیکی درب‌دار در شرایط دمایی 20-18 درجه سانتیگراد و رطوبت نزدیک اشباع، مناسب ایجاد بیماری نگهداری شدند. تعداد و اندازه لکه‌های ایجاد شده شش روز بعد از مایه زنی بیمارگر اندازه گیری و شدت بیماری ارزیابی‌شد. قارچکش اکویشین پرو به عنوان شاهد مثبت استفاده شد. داده‌ها با تجزیه واریانس ANOVA آنالیز و مقایسه میانگین داده‌ها با آزمون دانکن، با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای خرزهره و سیر اتانولی با غلظت 100 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر عصاره‌های موثرتر بوده و شاخص بیماری را به میزان 87 و 80 درصدکاهش داده و اختلاف معنی‌داری در سطح 5% با شاهد بیمار داشتند. آزمایشات گلخانه‌ای عصاره‌های مذکور و اندازه‌گیری فعالیت‌های آنزیمی در دست بررسی است.
کلیدواژه ها