علل موثر در زوال گون مولد گزانکبین(Astragalus adscendens) در منطقه گلستانکوه خوانسار
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
منطقه‌ی گلستانکوه به وسعت تقریبی 950 هکتار در فاصله 15 کیلومتری شهرستان خوانسار و همجوار روستای قلعه‌ی بابا محمد واقع شده است. گون مولد گزانگبین (Astragalus adscendens) متعلق به خانواده بقولات، لاله واژگون (Fertilaria imprialis) متعلق به خانواده لیلیاسه و گونه‌هایی از گراس‌های مرتعی، در دامنه‌های جنوبی ارتفاعات گلستانکوه، پوشش طبیعی ارزشمندی برای تثبیت خاک، جلوگیری از فرسایش بادی و آبی، بروز سیل و ریزگردها را تشکیل می‌دهند. در اواسط فصل بهار که مصادف با گلدهی لاله‌های واژگون، گردشگرانی از نقاط مختلف کشور از این منطقه بازدید می‌کنند. به دلیل کاهش نزولات آسمانی در سال‌های اخیر، خشکسالی‌های پی‌در‌پی، فشار بر عرصه بواسطه ورود گردشگران و ورود زود هنگام دام به عرصه مراتع قبل از گاو رو شدن، منطقه گلستانکوه را به یک اکوسیستم بسیار شکننده تبدیل کرده است و شرایط نامناسبی را برای رشد، بقا و تجدید حیات گونه‌های گیاهی ارزشمند این منطقه و شرایط مساعدی را برای ازدیاد حشرات چوبخوار بوجود آورده است. طی سال های 1394-1393 مراحل مختلف رشدی دو گونه سوسک چوبخوارJulodis lavicostata وShenoptera sp. متعلق به خانواده Buprestidae و گونه‌ای موریانه متعلق به خانواده Termitidae از ساقه و طوقه گونه گون فوق الذکر جمع آوری و شناسایی گردید. لاروهای حشرات چوبخوار در زیر پوست فعالیت کرده و تغذیه آنها سبب قطع ارتباط آوندی گیاه و در نهایت مرگ درخت می‌گردد. منطقه فعالیت لاروها به علت گرما دوست بودن آنها اکثراً محدود به قسمتی از گیاه است که بیشتر آفتاب می‌گیرد. دالان‌های مملو از فضولات لاروی و ذرات گیاهی مشاهده شده بر روی شاخه های گیاه ناشی از تغذیه لاروها می‌باشند. آثار خسارت در این مرحله به صورت ترک خوردگی پوست تنه گیاه و خروج شیره گیاهی است. لاروها پس از کامل کردن دوران لاروی به شفیره تبدیل می‌شوند و پس از آن حشرات کامل ظاهر می‌شوند. سراسر زمستان این حشرات به صورت لارو یا شفیره در درون آوندهای چوب و آبکش به سر می‌برند. دوره ظهور حشرات کامل دوگونه سوسک چوبخوار معمولا از خرداد ماه تا شهریور ماه است و اوج فعالیت آنها در مرداد ماه ملاحظه گردید. حشرات ماده دو تا سه هفته پس از ظهور شروع به تخم گذاری می‌کنند. درصد آلودگی پایه های گون گزی به حشرات چوبخوار در این منطقه بالغ بر پنجاه درصد می‌گردد. در صورت عدم برنامه ریزی برای کنترل آفات چوبخوار در گلستانکوه، احتمال شیوع آلودگی به عرصه‌های همجوار وجود دارد. محل‌های آلودگی جایگاه مناسبی برای ورود عوامل بیماریزا از قبیل باکتریها، ویروس‌ها و قارچها به گیاه را فراهم می‌کنند.
کلیدواژه ها