بررسی ویژگی‌های مولکولی پوتی‌ویروس جدا شده از گیاه شوکران در استان کرمان
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
گیاه شوکران با نام علمی Conium maculatum L از خانواده‌ی Apiaceae، گیاهی است علفی، دو ساله، با ساقه‌ای بلند که در بیشه‌زارها و جنگل‌ها رشد می‌کند. جنس Conium دارای چندین گونه می‌باشد که اکثراً سمی هستند. در ایران در جنوب کشور و استان‌های گلستان و همدان می‌روید. این گیاه به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی خاص جزء گیاهان دارویی بوده و به طور سنتی برای درمان اسپاسم، از بین بردن تحریکات عصبی، دردهای روماتیسمی درکهنسالی و برای درمان زخم معده مورد استقاده قرار می‌گیرد و نیز نوعی آرام بخش می‌باشد. گیاهان تیره چتریان تحت تاُثیر بسیاری از ویروسها هستند که هفت ویروس آلوده کننده این تیره متعلق به جنس پوتی‌ویروس می‌باشد. پوتی‌ویروس‌ها بزرگترین گروه از ویروس‌های گیاهی می‌باشد و مهمترین و اقتصادیترین بیماریهای ویروسی را موجب می شوند. این ویروسها طیف وسیعی از گیاهان تک لپه و دولپه‌ای را در سراسر جهان آلوده می‌کنند و انتقال آن‌ها توسط شته‌ها، بذر و دانه گرده می‌باشد. در نمونهبرداریهای انجام شده بر روی تعدادی از گیاهان دارویی در مزارع و مراتع شهرستان بردسیر استان کرمان طی سه مرحله در سال‌های 94 و 95، گیاهان شوکران با علایم موزاییک و رگبرگ نواری زرد مشاهده گردیدند. بررسیهای اولیه با آزمون الیزا رابطهی عامل بیماری را با پوتی ویروسها نشان داد. در این آزمون، برای شناسایی پوتی‌ویروس‌ها در برگهای دارای علایم، از آزمون ACP-ELISA با بهره‌گیری از آنتیسرم عمومی پوتی‌ویروس‌ها (AS-0573) تهیه شده از مؤسسه DSMZ آلمان برطبق دستورالعمل کلارک و آدامز استفاده شد. برای شناسایی دقیق عامل بیماری آر.ان.ای کل با استفاده از کیت شرکت دنازیست ایران استخراج و DNAمکمل (cDNA) از روی RNA ویروسی ساخته شد. سپس با استفاده از آغازگرهای دژنره Sprimer/OligodT قطعه‌ای به طول 1600 جفت باز در بر گیرنده‌ی نواحی انتهایی NIb، CP و 3´-UTR ژنوم تکثیر و کیفیت قطعات تکثیر شده حاصل از واکنش بر روی ژل آگارز 1% بررسی گردید. توالی نوکلئوتیدی ناحیه تکثیر شده جدایه‌ی مورد بررسی با سایر توالیهای موجود در بانک ژن NCBI با استفاده از نرمافزار BLAST مقایسه شد. نتیجه این مقایسه نشان داد جدایه مورد بررسی بیشترین شباهت را با برخی پوتی‌ویروس‌ها مانند Turnip mosaic virus و Lettuce mosaic virus دارند. در عین حال میزان شباهت توالی نوکلئوتیدی ناحیه تعیین ترادف شده با نواحی متناظر در گونه‌های یاد شده از 72٪ فراتر نمی‌رود. مطابق با معیارهای تفکیک گونه‌ها ارائه شده توسط کمیته بین المللی تاکسونومی ویروسها (ICTV)، ویروس جدا شده از گیاه شوکران می‌تواند به عنوان یک گونه‌ی مجزا در جنس پوتی‌ویروس معرفی شود. پژوهشهای بیشتر برای شناسایی دقیقتر ویروس عامل بیماری در حال انجام است.
کلیدواژه ها