اثرات زیر‌کشندگی فلوبندیامید روی پارامتر‌های تولید مثلی و رشد جمعیت شب‌پره‌ی مینوز گوجهفرنگی Tuta absoluta (Lep: Gelechidae)
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
1دانشکده کشاورزی-دانشگاه یاسوج
2هیئت علمی
3هیأت علمی گروه گیاهپزشکی
4اداره حفظ نباتات فارس
چکیده
شب‌پره‌ی مینوز گوجهفرنگی، Tuta absoluta (Meyrick) ، در حال حاضر به عنوان یکی از مهم‌ترین آفات گوجهفرنگی در بسیاری از کشور‌های دنیا می‌باشد. در این پژوهش، ابتدا آزمایش‌های زیست‌سنجی به روش غوطه‌وری برگ جهت برآورد مقادیر LC10، LC20 و LC30 سم فلوبندیامید (تاکومی، گرانول 20 درصد قابل حل در آب) انجام شد. مقادیر به‌دست آمده به ترتیب برابر با 30، 47 و 65 (میکروگرم بر لیتر) و حدود اطمینان به ترتیب (33/34- 68/13)، (95/51- 66/27) و (45/71- 04/45) محاسبه گردید. سپس اثرات زیر‌کشنده‌ی فلوبندیامید در غلظت‌های (LC10، LC20 و LC30) و شاهد روی پارامتر‌های زیستی این آفت مورد بررسی قرار گرفت. برگ‌های گوجهفرنگی (ریو) به غلظت‌های زیر‌کشنده آغشته و سپس لارو‌های سن چهار آفت (100 لارو برای هر تیمار) روی برگ‌ها تا ظهور حشره‌ی کامل نگهداری شدند. تعداد 20 عدد از شب‌پره‌های ماده‌ی ظاهر شده در هر تیمار به صورت تصادفی انتخاب و همراه با یک فرد نر جفت شدند. تعداد نتاج تولید شده توسط هر ماده در هر روز تا زمان مرگ آخرین فرد شمارش و ثبت گردید. بررسی‌ها در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2±25 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی انجام پذیرفت. اثرات زیر‌کشندگی روی نتاج تولید شده با استفاده از جدول زندگی دو جنسی ویژه‌ی سن-مرحله‌ی زیستی (روش چی) مورد بررسی قرار گرفت . براساس نتایج به‌دست آمده، میزان باروری شب‌پره‌ی مینوز تحت تأثیر غلظت‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفت و با افزایش غلظت مورد استفاده از میزان تخم‌ریزی کل این آفت کاسته شد. بیشترین میزان این پارامتر در تیمار شاهد (52/213 تخم/ ماده) و کمترین میزان آن در LC30 (08/13 تخم/ ماده) محاسبه گردید. میزان تخم‌ریزی روزانه در تیمارهای شاهد، LC10، LC20 و LC30 به ترتیب 96/22، 42/5، 21/4، 29/5 تخم در روز ثبت شد. فراسنجه‌های رشد جمعیت نیز به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظت‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفتند. بیشترین و کمترین مقادیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) به ترتیب در تیمارهای شاهد (111/0 بر روز ) و LC30 (010/0 بر روز) به دست آمد. مقدار این پارامتر در تیمارهای LC10 و LC20 نیز به ترتیب 040/0 و 021/0 ( بر روز) محاسبه گردید. علاوه بر این، مقادیر نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) از 010/1 ( بر روز) در تیمار LC30 تا 117/1 ( بر روز) در تیمار شاهد متغیر بود. نرخ خالص تولید مثل(R0) از 65/57 ( نتاج/ ماده) در تیمار شاهد به 50/1 (نتاج/ ماده) در تیمار LC30 کاهش یافت. مقادیر ثبت شده متوسط مدت زمان یک نسل (T) نیز از 41/36 (روز) در تیمار شاهد تا 39/39 (روز) در تیمار LC30 متغیر بود. نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند در برنامه‌های مدیریت تلفیقی شب‌پره‌ی مینوز گوجهفرنگی به‌منظور کاهش اثرات سوء ناشی از مصرف سموم شمیایی روی موجودات غیر هدف (به‌ویژه دشمنان طبیعی) مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژه ها