پیش درآمدی بر ایجاد پایگاه اطلاعاتی راست بالان ایران
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
از سه قرن گذشته و به ویژه طی پنجاه سال اخیر تعداد قابل توجهی مقاله و کتاب در خصوص گونه های راست بالان فلات ایران انتشار یافته است. از این میان، فقط تعداد معدودی متمرکز بر گونه های راست بال بوده‌اند و غالب گزارش های راست بالان در کنار سایر بررسی های حشره شناسی، صورت گرفته است. علی رغم تلاش های متخصصین این رشته از علم، هنوز بانک جامعی از فون حشرات متعلق به راسته راست بالان شامل ملخ های شاخک کوتاه، ملخ های شاخک بلند، جیرجیرک ها و آبدزدک ها وجود ندارد. تقریباً همه این حشرات از محصولات کشاورزی تغذیه می کنند و آفت های شناخته شده ای در این راسته وجود دارند. در تحقیق حاضر کوشش شده است که بانک اطلاعاتی دانش موجود برای ایجاد پایگاه داده هایی مشتمل بر اسامی و مشخصات راست بالان ایران و کشورهای هم جوار گردآوری و تهیه شود. همچنین ایجاد خروجی های داشبورد مدیریتی بر پایه نقشه نیز انجام شده است. به این منظور طی سال های 1394 و 1395 با بررسی جامع کتابخانه‌ای، مقالات و کتاب های مرتبط با راست بالان ایران و کشورهای هم جوار مطالعه شد و از این میان 91 منبع که اشاره به گزارش هایی از گونه های راست بال داشتند برگزیده و با تعریف کد اختصاصی در بانک ثبت شدند. اسامی نویسندگان، سال انتشار، عنوان منبع، عنوان مجله یا کتاب، درگاه الکترونیکی، شماره و صفحات هر منبع نیز استخراج و به کد اختصاصی آن منبع مرتبط گردید. پس از مطالعه دقیق این منابع، اطلاعات فونستیکی و تاکسونومیکی به‌دست‌آمده، در صفحه گسترده اکسل متمرکز بر اسم علمی حشره به همان صورتی که در منبع ذکر شده بود، در کنار اسم علمی معتبر امروزی آن ثبت شد. همچنین بر اساس اطلاعات ذکر شده در هر منبع، موقعیت دقیق جغرافیایی گزارش هر حشره به بانک وارد و با کد اختصاصی همان منبع مرتبط گردید. نتیجتاً تعداد 484 گونه از 184 جنس متعلق به 39 زیرخانواده و 15 خانواده از دو زیرراستة آنسیفرا و کالیفرا ثبت گردید. سپس انواع خروجی داشبوردی پویا، منطبق بر اطلاعات گزارش گونه روی نقشه جغرافیایی ایران با ابزارهای نقشه در محیط مایکروسافت اکسل تهیه شد. نتایج نشان می دهد که بیشترین تعداد گونه‌ها از استان های خوزستان، لرستان و همدان کمترین تعداد گونه‌ها از استان های فارس، اصفهان، گیلان، مازندران و خراسان بزرگ گزارش شده اند. اطلاعات به دست آمده از تحقیق حاضر می توانند چراغ راه تحقیقات فونستیک تکمیلی و بررسی فرسایش ژنتیکی نواحی مختلف باشد که به تدوین فون راست بالان ایران و کشورهای همجوار منجر خواهد شد.
کلیدواژه ها