اثر سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید بر آنزیم‌های دفاعی، بروز علائم و فاکتورهای رشد گیاه گوجه فرنگی در پاسخ به جدایه آباده ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه‌فرنگی
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی (Tomato yellow leaf curl virus, TYLCV) یکی از اعضای تک بخشی جنس Begomovirus میباشد که از مهمترین عوامل بیماریزای گوجه فرنگی در جنوب ایران محسوب میشود. کنترل ویروس های گیاهی عمدتا بر جلوگیری از ایجاد آلودگی با استفاده از ارقام مقاوم و حذف ناقل استوار است که روش دوم پر هزینه و دارای اثرات سنگین زیست محیطی است. بعبارت دیگر هیچ ترکیب ضد ویروسی موثری برای کاربد های مزرعه ای وجود ندارد. استفاده از ارقام مقاوم نیز بدلیل تنوع پذیری ژنوم ویروس ها، خیلی پایدار نیستند. القای مقاومت در گیاهان برای مقابله با ویبیمارگر های مختلف و از جمله ویروس های گیاهی با استفاده از مواد شیمیایی و یا میکرو ارگانیزم های مفید می تواند گزینه مناسبی در برنامه های مدیریت تلفیقی می باشد.هدف این تحقیق بررسی اثر سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر تعدادی از آنزیم های دفاعی، بروز علایم و فاکتور های رشد در گیاه گوجه فرنگی آلوده به ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی بود. بیست و چهار ساعت قبل از مایه‌زنی ویروس، تیمارهای سالیسلیک اسید (۱/ میلی مولار) و جاسمونیک اسید (۰۶/ میلی مولار) در دو نوبت روی گیاهان اسپری شدند. مایه زنی ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی با استفاده از همسانه عفونت زا و به روش مایه زنی اگروباکتریوم صورت گرفت. سی روز بعد از مایه زنی، استخراج دی‌ان‌ای کل از بافت برگهای گیاهان به روش CTAB انجام شد. انجام PCR با استفاده از جفت آغازگر اختصاصی ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی در بوتههای گوجه فرنگی مایه‌زنی شده منجر به تکثیر قطعه دی‌ان‌ای با اندازه ۱۰۷۰ جفت باز گردید. سپس میزان تغییرات در مورد تعدادی از آنزیم‌های مرتبط با مقاومت تعیین شد. در فاصله ۳۰ روز بعد از مایه‌زنی، میزان آنزیم کاتالاز در تیمارهای ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه‌فرنگی، سالیسلیک اسید، جاسمونیک اسید و کنترل به ترتیب بیشترین میزان را نشان داد. همچنین میزان آنزیم های پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و گوایکول پراکسیداز در تیمارهای سالیسلیک اسید، ویروس، کنترل و جاسمونیک اسید بیشترین میزان را نشان داد. از لحاظ میزان علائم ویروسی، تیمارهای سالیسلیک اسید، ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه‌فرنگی، جاسمونیک اسید و کنترل به ترتیب شدیدترین علائم را نظیر زردی، پیچیدگی برگ و کوتولگی نشان دادند. فاکتور های رشد گیاه گوجه فرنگی شامل وزن تر و ارتفاع گیاه در پاسخ به جدایه آباده ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه‌فرنگی بیشترین کاهش را بترتیب در تیمارهای سالیسلیک اسید، ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه‌فرنگی، جاسمونیک اسید و کنترل نشان دادند. استفاده از جاسمونیک اسید در گیاهان گوجه‌فرنگی توانست میزان علائم ویروسی نظیر کوتولگی، پیچیدگی برگ و زردی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد که ممکن است نتیجه القای مسیرهای مرتبط با مقاومت اختصاصی باشد.
کلیدواژه ها