وقوع بیماری جاروک گل قاصدک (Taraxacum officinale) در استان همدان، ایران
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
فیتوپلاسماها به عنوان عوامل همراه با بیماری در بیش از هزار گونه‌ی گیاهی شامل بسیاری از گیاهان مهم اقتصادی، سبزیجات، میوه‌ها، گیاهان زینتی و علف‌های هرز گزارش شده‌اند. بارزترین علایم ناشی از این بیماری ها شامل گل سبز، برگسانی، عقیمی گل، افژولش جوانه های جانبی منجر به جاروک، افزایش یا کاهش غیرطبیعی طول میان گره‌ها و کوتولگی می باشد. طی سال‌های 1393 لغایت 1394 در حاشیه ی مزارع یونجه در همدان علایم جاروک و کوتولگی روی گل قاصدک (Taraxacum officinale) مشاهده گردید. برای اثبات فیتوپلاسمایی بودن بیماری با استفاده از روش ژانگ و همکاران (1998) از رگبرگ میانی بوته های علایم دار و سالم دی‌ان‌ای کل استخراج و آزمون واکنش های زنجیره ای پلیمراز (PCR) مستقیم و آشیانه ای با استفاده از جفت آغازگر های عمومی P1/P7، R16mF2/R16mR2 و R16F2n/R16R2 که به ترتیب قطعاتی از دی‌ان‌ای ریبوزومی با اندازه تقریبی 1800، 1400 و 1200 جفت باز را تکثیر می کنند انجام شد. همچنین چند شکلی طولی قطعات برشی (RFLP) محصول پی سی آر آشیانه ای آغازگرهای R16F2n/R16R2 با استفاده از آنزیمهای برشی AluI، HaeIII، HhaI، HpaII، MseI، RsaI و Taq1 بررسی شد. بر اساس نتایج در 14 نمونه ی علایم دار گل قاصدک در پی سی آر مستقیم و آشیانه ای قطعات مورد انتظار از اپرون دی ان ای ریبوزومی تکثیر شد. تحت همین شرایط در گیاهان سالم چنین قطعاتی تکثیر نشد. نقوش هضم آنزیمی محصول پی سی آر آشیانه ای حاصل از تمام نمونه های گل قاصدک با علایم جاروک و کوتولگی با استفاده از آنزیم های ذکر شده با یکدیگر یکسان بود. در مجموع بر اساس علایم حاصل از بیماری، واکنش مثبت در پی سی آر مستقیم و آشیانه ای، بیماری جاروک گل قاصدک در استان همدان ماهیت فیتوپلاسمایی دارد و بر اساس نقوش حاصل از هضم آنزیمی در گروه استولبار (16SrXII) قرار گرفت. تعیین ویژگی‌های مولکولی دیگر و تعیین زیر گروه این فیتوپلاسما در دست بررسی می‌باشد. فیتوپلاسما های متعلق به گروه استولبار (16SrXII) همراه با بیماری جاروک یونجه از استان های آذربایجان شرقی، کردستان، لرستان، چهار محال و بختیاری، همدان، یاسوج، فارس و کرمانشاه گزارش شده‌اند و ممکن است این فیتوپلاسما ها به عنوان منبع آلودگی بیماری جاروک گل قاصدک (Taraxacum officinale witches’ broom) نقش داشته باشند. این اولین گزارش از وقوع جاروک و کوتولگی فیتوپلاسمایی گل قاصدک در کشور می باشد.
کلیدواژه ها