بررسی تاثیر دو حشره‌کش آورمکتینی پروکلایم فیت و و ورتیمک روی پروانه میوه‌خوار پسته Recurvaria pistaciicola
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
در سال‌های اخیر پروانه میوه‌خوار پسته (Lepidoptera: gelechidae) Recurvaria pistaciicola Danil به یکی از آفات مهم درختان پسته به ویژه در باغات مسن تبدیل شده است. خسارت اصلی مربوط به لاروهای نسل اول این آفت است که به داخل میوه-های تازه تشکیل شده نفوذ کرده و از جنین میوه تغذیه می‌نمایند. میوه‌های آلوده در این مرحله تا قبل از سخت شدن پوست استخوانی در اثر تغذیه لاروها سیاه و خشکیده شده و می‌ریزند. لاروها پس از تغذیه از محتویات دانه آن را سوراخ نموده و وارد میوه‌ی بعدی می‌گردند. هر لارو قادر است چندین میوه را از بین ببرد. لاروهای نسل دوم تقریباً در مرداد ماه ظاهر شده و از مغز میوه‌های خندان تغذیه می‌کنند. در کشور حشرهکشهای محدودی برای کنترل این آفت به ثبت رسیده‌اند. شناسایی حشرهکشهای موثر جدیدتر و استفاده‌ی تناوبی از آنها می‌تواند شانس موفقیت در کنترل این آفت را افزایش داده و بروز مقاومت را نیز به تاخیر بیاندازد. در مطالعه‌ی حاضر تاثیر حشرهکشهای ابامکتین (Vertimec 1.8 EC) و ترکیب لوفنوران-اِمامکتین‌بنزوات (Proclaim fit 50 WG) روی این آفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در یک باغ آلوده در شهرستان میبد یزد انجام شد. دو غلظت از حشره-کش‌های ورتیمک (25/0 و 5/0 در هزار) و پروکلایم فیت (06/0 و 08/0 در هزار) مورد آزمایش قرار گرفت. تیمار شاهد شامل آب تنها بود، همچنین حشره‌کش دی‌اکسی‌متون‌متیل (5/1 در هزار) نیز به عنوان شاهد مثبت در نظر گرفته شد. سمپاشی‌ها حدود پنج روز بعد از اوج پرواز حشرات کامل نسل اول انجام شد. هر تیمار در هر بلوک شامل پنج درخت بود. برای ارزیابی تاثیر سموم روی پروانه میوه‌خوار، دانه‌ها-ی خشکیده و خسارت دیده توسط لاروها 7، 12، 18، 25 و 35 روز بعد از سم‌پاشی مورد بازدید و شمارش قرار گرفتند. برای اینکار پنج خوشه از هر درخت مورد بازدید قرار گرفته و تعداد دانه های سالم و خسارت دیده شمارش و ثبت می‌گردد. نتایج با استفاده از نرم‌افزار SAS مورد تجزیه‌ی واریانس قرار گرفت. پس از 35 روز خسارت در تیمارهای مختلف بدین شرح بود: ورتیمک 25/0 و 5/0 در هزار به ترتیب 6/31 و 9/21%، پروکلایم-فیت 06/0 و 08/0 در هزار به ترتیب 4/50 و 7/37%، اکسی دیمتون متیل 4/38% و شاهد بدون سم 4/91 درصد. نتایج بیانگر اختلاف معنی‌دار در بین تیمارهای مختلف بود. بهترین تاثیر مربوط به تیمارهای ورتیمک بود. پس از ورتیمک غلطت بالای پروکلیم-فیت و اکسی‌دی‌متون‌متیل بودند که درصد آلودگی در آنها کمتر از شاهد بود. اختلاف معنی‌داری بین شاهد و غلظت 06/0 در هزار پروکلایم-فیت مشاهده نشد. به نظر می‌رسد با انجام مطالعات بیشتر و تعیین دقیق‌تر دوزهای مؤثر، حشرهکشهای مذکور می‌توانند کاندیداهای ثبت و استفاده علیه این آفت باشند.
کلیدواژه ها