ردیابی و تعیین تنوع ژنتیکی توسپوویروس های آلوده کننده سبزیجات خانواده Solanaceae در استان های اصفهان و چهار محال و بختیاری

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

نرگس مجیدیان؛ امیر مساح؛ مسعود بهار؛ فریده فرح بخش

درگیاهان خانواده Solanaceae تعدادی از محصولات مهم کشاورزی از جمله سیب زمینی، گوجه فرنگی و فلفل تحت تاثیر عوامل بیماری زای ویروسی زیادی قرار می‌گیرند، که ویروس های جنس Tospovirus ) Bunyaviridae ( از آن جمله اند. گونه های متعدد این جنس ویروسی خسارت زیادی را به محصولات زراعی، باغی و زینتی وارد می‌سازند که از مهمترین آنها می توان به ویروس پژمردگی لکه‌ای گوجه فرنگی (Tomato spotted wilt virus, TSWV)، ویروس لکه مرده‌ی گل حنا (Impatiens necrotic spot virus, INSV) و ویروس حلقه زرد گوجه فرنگی (Tomato yellow ring virus, TYRV) اشاره نمود. به منظور ردیابی این ویروس ها در استان‌های اصفهان و چهار محال و بختیاری طی سال‌های 1394-1393، تعداد 277 نمونه از گیاهان گوجه فرنگی، سیب زمینی و فلفل با علایم حلقه های کلروتیک و نکروتیک، پژمردگی و کوتولگی جمع‌آوری شدند. از نمونه‌های جمع آوری شده آر. ان. ا. کل به روش لیتیوم‌کلراید استخراج و آزمون RT-PCR با استفاده از آغازگر های اختصاصی ویروس های پژمردگی لکه‌ای گوجه فرنگی، ویروس حلقه زرد گوجه فرنگی و ویروس لکه مرده گل حنا انجام شد. در آزمون RT-PCR تعدادی از نمونه ها باندهای مورد نظر را تکثیر کردند. از مجموع 277 نمونه مورد بررسی 10 نمونه از فلفل، گوجه فرنگی و سیب‌زمینی باند‌های مربوط به TSWV، 21 نمونه از گوجه فرنگی باندهای مربوط به TYRV را تکثیر گردید. باند مربوط به INSV در هیچکدام از نمونه ها تکثیر نشد. قطعات تکثیر شده در پلاسمید pJET1.2/blunt همسانه سازی گردید. پلاسمیدهای نوترکیب جهت تعیین توالی به شرکت ماکروژن کره‌ جنوبی ارسال شدند. پس از دریافت توالی‌ها، آنالیز داده‌ها با استفاده از نرم افزار BLAST موجود در سایت NCBI انجام شد. نتایج حاصل از BLAST تکثیر ژن نوکلئوکپسید TSWV و TYRV را تایید کرد. در همردیف سازی چندتایی توالی آمینواسیدی ژن نوکلئوکپسید، جدایه‌های ایرانی ویروس هایTSWV و TYRV با جدایه‌های موجود در بانک ژن با استفاده از نرم افزار DNAMAN 4.0، میزان یکنواختی به ترتیب از 6/99-9/96% و100-1/90% نشان دادند. جدایه‌های ایرانی TSWV بیشترین درصد یکنواختی (6/99-2/99%) را با جدایه‌ی Tos-101 از ایران (KT899947) و کمترین درصد یکنواختی را (5/96-1/96%) با جدایه‌ی آفریقای جنوبی (AJ296600) نشان دادند. همچنین جدایه های ایرانی TYRV بیشترین درصد یکنواختی (100%) را با جدایه ی TYRV-t از ایران (HQ154130) و کمترین درصد یکنواختی (90%) را با جدایه‌ی BK3 (KR139964)، TK9 (KR139961) و TK6 (KR139958) از لهستان نشان دادند.

ویروس پژمردگی لکه‌ای گوجه فرنگی؛ ویروس حلقه زرد گوجه فرنگی؛ ویروس لکه مرده گل حنا؛ نوکلئوکپسید