تنوع هیفومیست های آب شیرین در استان لرستان

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

آن دسته از هیفومیست ها که تمام یا بخشی از چرخه زندگی خود را در اکوسیستم آب های شیرین می گذرانند تحت عنوان هیفومیست های آب های شیرین شناخته می شوند. این قارچ ها در رودخانه های کم عمق و متلاطم پراکنده اند و نقش بسیار مهمی در تجزیه مواد آلی موجود در اکوسیستم آب های شیرین بر عهده دارند. نقش تجزیه گر قارچ ها، اهمیتشان را در پالایش آب ها و تغذیه بی مهرگان آبزی نشان می دهد. علاوه بر این، شناسایی گونه های بیمارگر موجود در آب هایی که به مصرف کشاورزی می رسند می تواند روشنگر مسائلی در ارتباط با انتقال و گسترش آن ها در خاک باشد. علی رغم اهمیت این قارچ ها، در ایران مطالعه اندکی در این خصوص صورت گرفته است و فهرست دقیقی از این قارچ ها در دسترس نیست. از جمله مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است می توان به تحقیق زارع مایوان و قادریان (1372) و خطابخش (1374) اشاره نمود که در آن تعدادی از گونه های هیفومیست آبزی در برخی رودخانه های ایران مورد شناسایی قرار گرفته است. بنابراین با توجه به ضرورت انجام این تحقیق و به منظور بررسی تنوع هیفومیست های آبزی، از سه رود استان لرستان (کاکا رضا، رباط نمکی و سراب ناوکش) نمونه برداری انجام شد. نمونه ها از حاشیه رودخانه ها جمع آوری شدند. سوبستراها شامل بقایای گیاهی غوطه ور در آب (برگ ها، ساقه ها، پوست درختان و شاخه ها)، گل و لای و گیاهان آبزی بودند. در هنگام نمونه برداری، برخی خصوصیات آب همچون دما، pH و طول و عرض جغرافیایی منطقه اندازه گیری و ثبت گردید. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه، با آب شستشو داده شدند و در دمای اتاق (حدود 27 درجه سلسیوس) به مدت 21 روز قرار گرفتند. نمونه ها بلافاصله بعد از جمع آوری و نیز هفت روز بعد از انکوباسیون، مورد بررسی قرار گرفتند. جداسازی قارچ ها روی محیط سیب زمینی دکستروز آگار (PDA) و مالت آگار (MA) صورت گرفت. پس از رشد قارچ، روی محیط آب آگار (WA) خالص سازی به روش نوک ریسه انجام شد. سرانجام در این بررسی 13 آرایه قارچی متعلق به هشت جنس شناسایی شدند که عبارتند از: Alternaria alternata، Alternaria atra، Alternaria sp.، Cladosporium sp.، Clonostachys rosea، Clonostachys catenulatum، Embllisia sp.، Flagellospora penicillioides، Fusarium culmorum، Fusarium solani،Fusarium sp.، Phialophora sp. از بین گونه های نام برده، Flagellospora penicillioides برای اولین بار از ایران گزارش می شود.

کلمات کلیدی: آب های جاری؛ بقایای گیاهی غوطه ور؛ تاکسونومی؛ قارچ های آبزی